Reflecteren doen we met leerlingen meestal wanneer we stilstaan tijdens of na hun artistieke proces. Het reflectiemodel van Korthagen (1993) is hiervoor een mooi en meestal ook goed gekend model.
Fase 1: Het handelen: wat wilde ik bereiken, waar wilde ik op letten of wat wilde ik uitproberen?
Fase 2: Terugblikken op het handelen: wat gebeurde er concreet met mij, met anderen? Wat wilde ik, wat deed ik, wat dacht ik en wat voelde ik?
Fase 3: Bewust worden van essentiële aspecten: wat zijn de antwoorden vanuit fase 1 en 2? Wat betekent dat nu voor mij en wat is een probleem of de positieve ontdekking?
Fase 4: Alternatieven en keuzes: wat kan ik anders doen? Wat neem ik me voor?
Fase 5: Uitproberen: wat ga ik nu concreet anders doen en hoe?
Reflecteren kan ook over de betekenis van kunst- en cultuuruitingen, over wat kunst en cultuur voor leerlingen betekent, hoe het betekenis geeft.
Tijdens deze opdracht beginnen we aan een creatief proces vanuit reflectie.
Fase 1: Het handelen: wat wilde ik bereiken, waar wilde ik op letten of wat wilde ik uitproberen?
Fase 2: Terugblikken op het handelen: wat gebeurde er concreet met mij, met anderen? Wat wilde ik, wat deed ik, wat dacht ik en wat voelde ik?
Fase 3: Bewust worden van essentiële aspecten: wat zijn de antwoorden vanuit fase 1 en 2? Wat betekent dat nu voor mij en wat is een probleem of de positieve ontdekking?
Fase 4: Alternatieven en keuzes: wat kan ik anders doen? Wat neem ik me voor?
Fase 5: Uitproberen: wat ga ik nu concreet anders doen en hoe?
Reflecteren kan ook over de betekenis van kunst- en cultuuruitingen, over wat kunst en cultuur voor leerlingen betekent, hoe het betekenis geeft.
Tijdens deze opdracht beginnen we aan een creatief proces vanuit reflectie.
Leerplandoelen reflecteren in de verschillende leerplannen
Leerplan Artistieke vorming 1ste graad:
De leerlingen reflecteren en communiceren over het eigen artistiek proces en product en over dat van medeleerlingen.
De leerlingen uiten hun waardering over kunst- en cultuuruitingen vanuit hun eigen unieke expressieve ervaringen.
*De leerlingen erkennen het belang van waargenomen kunst- en cultuuruitingen voor zichzelf en voor de eigen leefwereld.
Leerplan Artistieke vorming 2de graad:
De leerlingen drukken uit hoe kunst hun gedachten, gevoelens en gedrag beïnvloedt.
De leerlingen communiceren over het eigen artistiek proces en product en over dat van medeleerlingen. (F)
De leerlingen drukken vanuit hun creatieve ervaringen hun waardering voor vormgeving en inhoud van kunst uit.
Leerplan Artistieke vorming 3de graad (GFL):
De leerlingen reflecteren over de eigen beleving bij uiteenlopende kunst- en cultuuruitingen.
De leerlingen lichten toe hoe een kunstwerk vanuit vorm en inhoud betekenis geeft.
De leerlingen reflecteren en communiceren over het eigen artistiek proces en product en over dat van medeleerlingen.
De leerlingen uiten hun waardering over kunst- en cultuuruitingen vanuit hun eigen unieke expressieve ervaringen.
*De leerlingen erkennen het belang van waargenomen kunst- en cultuuruitingen voor zichzelf en voor de eigen leefwereld.
Leerplan Artistieke vorming 2de graad:
De leerlingen drukken uit hoe kunst hun gedachten, gevoelens en gedrag beïnvloedt.
De leerlingen communiceren over het eigen artistiek proces en product en over dat van medeleerlingen. (F)
De leerlingen drukken vanuit hun creatieve ervaringen hun waardering voor vormgeving en inhoud van kunst uit.
Leerplan Artistieke vorming 3de graad (GFL):
De leerlingen reflecteren over de eigen beleving bij uiteenlopende kunst- en cultuuruitingen.
De leerlingen lichten toe hoe een kunstwerk vanuit vorm en inhoud betekenis geeft.
Reflecteren - de bron
Maar wat is nu precies tijd?
Aristoteles (4de eeuw voor Christus) formuleerde het zo:
Tijd is de maatstaf voor verandering.
Of misschien vind je wel raakpunten in de gedachte van Augustinus (354-430):
Als niemand me er naar vraagt, weet ik het, als ik het echter aan iemand die het me vraagt, wil uitleggen, dan weet ik het niet.
De filosofe Joke Hermsen schrijft in haar boek Stil de tijd. Pleidooi voor een langzame toekomst (2009):
Tijd speelt een hoofdrol in ons leven, maar tegelijkertijd ontsnapt de tijd ons ook steeds, glijdt hij als het ware tussen onze vingers door, zodra we de essentie ervan willen benoemen.
En nog enkele quotes:
Tijd is geen ding dat voorbij gaat ... het is een zee waarop je drijft. (Margaret Atwood)
Pas als de klok zwijgt, komt de ware tijd tot leven. (William Faulkner)
Creativiteit verschijnt in het moment, en in dat moment zijn we tijdloos. (Julia Cameron)
Reflecteren over tijd ... De tijd is
Laat leerlingen de zin 'De tijd is ...' aanvullen. Verzamel de antwoorden. Je kunt dit vb. via een mindmap. Maar ook op een creatieve manier door de antwoorden te laten samenvoegen tot een gedicht, rap ...
Als inspiratie kun je starten met (een deel van) het gedicht van Bette Westera (2017) dat je hieronder in de inspiratiebank vindt.
Maak een reflectieketen met vragen/quotes over tijd
Wat is tijd?
Kan je de tijd stilzetten?
In welke tijd zou je willen leven?
Hoe weet je dat tijd bestaat?
Ik heb alle tijd! - Heb ik alle tijd?
Tijd vliegt - Wat gaat de tijd traag.
Tijd is een paradox.
Kan de tijd verdwijnen?
Hoelang duurt de toekomst?
Gisteren was vandaag morgen.
...
Welke andere vraag/stelling stel jij je over tijd?
Reflectieketen 2
Welk voorwerp symboliseert voor jou tijd? Zoek een voorbeeld op internet. Let wel, het mag geen uurwerk zijn. ;) Schets het voorwerp.
Welke vraag over tijd associeer je met het voorwerp? (open vraag, filosofische vraag)
Kun je er ook een artistiek werk aan koppelen? Zoek het op internet. Of kies het uit de voorbeelden. Het werk kan het voorwerp aanvullen, in tegenstrijd zijn, bevestigen ...
Aristoteles (4de eeuw voor Christus) formuleerde het zo:
Tijd is de maatstaf voor verandering.
Of misschien vind je wel raakpunten in de gedachte van Augustinus (354-430):
Als niemand me er naar vraagt, weet ik het, als ik het echter aan iemand die het me vraagt, wil uitleggen, dan weet ik het niet.
De filosofe Joke Hermsen schrijft in haar boek Stil de tijd. Pleidooi voor een langzame toekomst (2009):
Tijd speelt een hoofdrol in ons leven, maar tegelijkertijd ontsnapt de tijd ons ook steeds, glijdt hij als het ware tussen onze vingers door, zodra we de essentie ervan willen benoemen.
En nog enkele quotes:
Tijd is geen ding dat voorbij gaat ... het is een zee waarop je drijft. (Margaret Atwood)
Pas als de klok zwijgt, komt de ware tijd tot leven. (William Faulkner)
Creativiteit verschijnt in het moment, en in dat moment zijn we tijdloos. (Julia Cameron)
Reflecteren over tijd ... De tijd is
Laat leerlingen de zin 'De tijd is ...' aanvullen. Verzamel de antwoorden. Je kunt dit vb. via een mindmap. Maar ook op een creatieve manier door de antwoorden te laten samenvoegen tot een gedicht, rap ...
Als inspiratie kun je starten met (een deel van) het gedicht van Bette Westera (2017) dat je hieronder in de inspiratiebank vindt.
Maak een reflectieketen met vragen/quotes over tijd
Wat is tijd?
Kan je de tijd stilzetten?
In welke tijd zou je willen leven?
Hoe weet je dat tijd bestaat?
Ik heb alle tijd! - Heb ik alle tijd?
Tijd vliegt - Wat gaat de tijd traag.
Tijd is een paradox.
Kan de tijd verdwijnen?
Hoelang duurt de toekomst?
Gisteren was vandaag morgen.
...
Welke andere vraag/stelling stel jij je over tijd?
Reflectieketen 2
Welk voorwerp symboliseert voor jou tijd? Zoek een voorbeeld op internet. Let wel, het mag geen uurwerk zijn. ;) Schets het voorwerp.
Welke vraag over tijd associeer je met het voorwerp? (open vraag, filosofische vraag)
Kun je er ook een artistiek werk aan koppelen? Zoek het op internet. Of kies het uit de voorbeelden. Het werk kan het voorwerp aanvullen, in tegenstrijd zijn, bevestigen ...
Van reflecteren naar beschouwen
Leg de schets van voorwerp en het voorbeeld van het artistiek werken samen.
Wandel rond en bekijk de combinaties van de anderen. Maak voor jezelf volgende aantekeningen:
Als laatste vertelt de eigenaar zijn verhaal.
Deze werkwijze sluit aan bij Art based learning:
Wandel rond en bekijk de combinaties van de anderen. Maak voor jezelf volgende aantekeningen:
- welke linken of verbanden zie jij tussen het voorwerp en het kunstwerk?
- welk vraag over tijd koppel jij aan deze selectie?
Als laatste vertelt de eigenaar zijn verhaal.
Deze werkwijze sluit aan bij Art based learning:
- stel een persoonlijke vraag;
- ontmoet een kunstwerk;
- luister naar dit sprekende object;
- betreed een mogelijke wereld;
- vertel je eigen verhaal.
Inspiratiebank
.jpg)
|
|
|
|
|
|
|
Anne, Herman Van Veen (klik op de titel voor de muziek)
Er waren mooie babys bij maar niet zo lief als jij Anne Van al dat wit en zoveel licht gingen van schrik je ogen dicht Anne Even kreeg ik kriebels in mijn keel maar je had geen pink te veel Anne Ik stond te blozen was zo blij jij moest er haast van lachen Anne Anne de wereld is niet mooi maar jij kan haar een beetje mooier kleuren Anne je hebt nog heel wat voor de boeg maak je geen zorgen daarvoor is het nog te vroeg veel te vroeg.... De wijzers van de klok gaan snel dat merk je later wel Anne Van de pot naar de wc gaat 1 2 huppekee Anne Je hebt net je bromtol al uit gepakt of bent al weer een jaar ouder voor ik goeiemorgen zeg ben jij op je brommer weg Anne Anne de wereld is niet mooi maar jij kan haar een beetje mooier kleuren anne je hebt nog heel veel voor de boeg maak je geen zorgen daarvoor is het nog te vroeg veel te vroeg.... Er waren mooie babys bij maar niet zo lief als jij Anne Alleen de ogen van je moeder waren net zo mooi als jij Anne Tijd om te gaan leven, Stef Bos (klik op de titel voor de muziek)
Kijk, de zon breekt door de wolken En het licht valt naar beneden Zie de waanzin in de wereld En de stukgeschoten steden Tijd om te gaan leven Op een dag dan ben je grijs En je wordt wat je verzwijgt Ik heb lang genoeg gewacht Was verdwaald in dat wat was Tijd om te gaan leven Kijk ik laat mezelf vallen In het weergaloze niets Ik rij met losse handen Door de straten op een fiets En ik ga met windkracht zeven Zonder jas aan door de regen Drink het water van de hemel De smaak van het vergeten Tijd om te gaan leven Ik geef mezelf de bloemen En ik dans door de seizoenen Ik zie de leegte in de ogen Van degene die niet dromen Ik zie twee namen in een boom Ik kan ze bijna niet meer lezen En deze woorden zijn de sporen Van een uitgewist verleden Ben je bijna al vergeten Het wordt tijd om te gaan leven |
Prediker 3, 1-8
Voor alles wat gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel. Er is een tijd om te baren en een tijd om te sterven, een tijd om te planten en een tijd om te rooien. Er is een tijd om te doden en een tijd om te helen, een tijd om af te breken en een tijd om op te bouwen. Er is een tijd om te huilen en een tijd om te lachen, een tijd om te rouwen en een tijd om te dansen. Er is een tijd om te ontvlammen en een tijd om te verkillen, een tijd om te omhelzen en een tijd om af te weren. Er is een tijd om te zoeken en een tijd om te verliezen, een tijd om te bewaren en een tijd om weg te gooien. Er is een tijd om te scheuren en een tijd om te herstellen, een tijd om te zwijgen en een tijd om te spreken. Er is een tijd om lief te hebben en een tijd om te haten. Er is een tijd voor oorlog en er is een tijd voor vrede. |
Bette Westera – ‘Was de aarde vroeger plat?’ (2017)
De tijd zit in de gaten in je broek. De tijd zit in het hoofd van oude mensen. De tijd zit in de schimmel op de koek. De tijd zit in verwachtingen en wensen. De tijd zit in een pasgeboren kalfje in de wei. De tijd gaat om en door, maar nooit voorbij. De tijd zit in de smaak van oude kaas. De tijd zit in ruïnes van kastelen. De tijd zit in de baard van Sinterklaas. De tijd zit in in verlangen en vervelen. De tijd zit in een brommer willen hebben, of een boot. De tijd zit in het leven en de dood. De tijd zit in een opgegraven bot. De tijd zit in het boek dat jij gaat schrijven. De tijd zit in de hemel en in God, in ruzies en in rimpelige lijven. De tijd zit op de zolder van een oude boerderij. De tijd zit in de kip én in het ei. |
Van reflecteren naar creëren
Kies een vraag/stelling over tijd en creëer er een antwoord op. (Bevestiging, ontkenning, associatie, contrapositie ...)
Je antwoord mag in 2D, 3D zijn, of een gedicht, een tekst, een dans, multimedia.
Je antwoord mag in 2D, 3D zijn, of een gedicht, een tekst, een dans, multimedia.
Reflecteren tijdens het proces
Na een eerste voorontwerp legt iedereen zijn vraag/stelling en ontwerp op tafel.
Wie de ontwerper is, noteert wat hij/zij vanuit de reflectie van de anderen wil meenemen om nadien zijn/haar ontwerp bij te sturen.
De anderen bekijken eerst in stilte. Nadien omschrijven ze:
Op basis van de notities wordt een tweede voorontwerp gemaakt.
Wie de ontwerper is, noteert wat hij/zij vanuit de reflectie van de anderen wil meenemen om nadien zijn/haar ontwerp bij te sturen.
De anderen bekijken eerst in stilte. Nadien omschrijven ze:
- wat ze zien;
- wat opvalt;
- welke kenmerken ze zien;
- wat opvalt in verband met de vormgeving;
- wat opvalt in relatie tot vraag/stelling.
Op basis van de notities wordt een tweede voorontwerp gemaakt.
Reflecteren over eigen opdrachten - thema tester
| thema_tester.docx |
