Artistieke vormen

Artistieke disciplines beeld, dans, media, muziek, woord/drama.
​Je kan verschillende artistieke vormen combineren tot mixed arts. Daaronder verstaan we een breed gamma aan genres: artistieke vormen uit verschillende tijden, stijlen en culturen (zie tabellen voor vormgeving).

Artistiek werk

Werk waarbij verbeelding wordt ingezet om vanuit een individuele gedrevenheid een effect te veroorzaken bij anderen.

Artistiek proces

Tijdens het artistiek proces versterken beschouwen, creëren en reflecteren elkaar. Leerlingen ontwikkelen creatief vermogen in een iteratief proces waarin creatieve maak- en denkstrategieën centraal staan. Leerlingen nemen waar, interpreteren, experimenteren, werken uit, reflecteren, sturen bij, presenteren …
​Creëren betekent vormgeving onderzoeken zoals diverse technieken uitproberen, materialen combineren, met bouwstenen experimenteren. Het artistiek proces veronderstelt affectieve doelen zoals doorzetten, genieten, durf tonen, fierheid tonen (naar curriculum.nu).

Bedoeling

1ste graad: bedoelingen van kunst- en cultuuruitingen zoals decoreren, entertainen, praktisch gebruik, informeren, confirmeren, revolteren. 
2de graad: bedoelingen van kunst- en cultuuruitingen zoals aankaarten, confirmeren, commercieel voordeel halen, decoreren, entertainen, identiteit vormgeven, informeren, in vraag stellen, maatschappelijk belang dienen, praktisch gebruiken, revolteren, schoonheid creëren, zichzelf uiten.

Beheersingsniveaus

Voor het toekennen van een minimaal beheersingsniveau hebben de auteurs van de eindtermen en het leerplan zich gebaseerd op de taxonomie van Bloom zoals herzien door Anderson en Krathwohl (2001):
  • onthouden: de leerling onthoudt het materiaal zoals het gepresenteerd is;
  • begrijpen: de leerling voegt iets toe aan kennis (een eigen voorbeeld geven), voert een bewerking uit op kennis (een logische conclusie afleiden) of legt verbanden tussen voorkennis en nieuwe kennis (een oorzaak-gevolg-relatie gebruiken);
  • toepassen: de leerling voert oefeningen uit of lost problemen op;
  • analyseren: de leerling kan toepassen met inzicht, met name een geheel opsplitsen in onderdelen en bestuderen hoe onderdelen aan elkaar en aan het geheel gerelateerd zijn;
  • evalueren: de leerling kan een oordeel geven en dat oordeel onderbouwen aan de hand van criteria en standaarden;
  • creëren: de leerling kan elementen samenvoegen tot een coherent geheel, elementen reorganiseren in nieuwe patronen of structuren, een eigen aanpak om een taak uit te voeren bedenken of een alternatieve hypothese bedenken. Creëren is erop gericht om nieuwe, originele producten te maken binnen de context van de eerste graad. 

Beschouwen

Aandachtig en gericht waarnemen en analyseren van kunst- en cultuuruitingen en hoe die tot stand komen.

Bouwstenen

De basiselementen die de kunstenaar hanteert om de muzische taal of de audiovisuele media te doen spreken. Binnen de beeldende kunst zijn de bouwstenen de beeldaspecten, binnen muziek zijn de bouwstenen de parameters.
De tabel met bouwstenen, materialen en technieken voor de eerste graad kun je via de kop 1STE GRAAD BMT raadplegen.
De tabel met bouwstenen, materialen en technieken voor de tweede graad kun je via de knop 2DE GRAAD BMT raadplegen.

Cultuur

Cultuur is het betekenis geven aan de werkelijkheid door in dialoog te gaan met zichzelf, de ander en de wereld. Cultuur zit dus niet zozeer ‘in’ de dingen. Het zijn alle processen, activiteiten en inspanningen die gericht zijn op het vormgeven en duiden van de (steeds veranderende) werkelijkheid.

Convergent denken

​Het maken van keuzes en begrijpen waarom die gemaakt worden, het houden van de focus op de opdracht of de bedoeling, synthetiseren, groeperen, keuzes maken in functie van de uitdaging of de opdracht, selecteren, samenvoegen ...

Divergent denken

Associaties maken, brainstormtechnieken, out of the box denken, kwantitatief uiteenlopende mogelijkheden bedenken voor een probleemstelling, experimenteren …

Gelaagdheid

Hiervoor wordt stilgestaan bij de verschillende betekenislagen (zoals symboliek, verhalen, opbouw …), gekeken vanuit meerdere perspectieven (multiperspectiviteit), vanuit diepgang, vanuit verschillende contexten …

Kunst

Kunst is een vorm van cultuur die gebruik maakt van verbeelding om onze ervaringen, gevoelens en herinneringen vorm en betekenis te geven. Dat gebeurt via diverse kunstvormen zoals klassieke kunst, etnische kunst, grafische kunst, audiovisuele kunst, hybride kunst, performance, toegepaste kunst …

Kunst- en cultuuruitingen

Kunst- en cultuuruitingen kan je onderverdelen in enerzijds kunstuitingen en anderzijds cultuuruitingen. Kunstuitingen zijn kunstwerken waarbij eigenschappen van artistieke vormen worden toegepast, bv. een dansstuk, een muziekopvoering … Onder cultuuruitingen verstaan we materieel erfgoed (bv. gebouwen, landschappen …), immaterieel erfgoed (bv. sinterklaasfeest, kermis, kantklossen, frietjes eten …), actueel en historisch erfgoed, media (reclame, sociale media, krant …) … 

Maatschappelijke domeinen

Politiek, sociaal, cultureel, economisch domein.

Multiperspectiviteit

Vanuit diverse standpunten: het standpunt van de kunstenaar, standpunt van de toeschouwer, diverse stromingen, kunstvormen, tijds- en ruimteperspectieven …

Onderwerp

1ste graad: onderwerp van kunst- en cultuuruitingen zoals geboorte, dood, liefde, geschiedenis, het leven, het alledaagse, rituelen.
2de graad: onderwerp van kunst- en cultuuruitingen zoals dromen, humor, het leven, alledaagse, geboorte, geschiedenis, liefde, dood, rituelen.

Presentatietechnieken

Elementaire codes van het (zich) tonen zoals zich richten naar het publiek, opstellen van eigen beeldend werk, geconcentreerd uitvoeren, in ontvangst nemen van appreciatie.

Verbeelding

Verbeelden doet nieuwe mogelijkheden ontstaan. Het verwijst enerzijds naar een mentale actie bij het beschouwen, waarbij leerlingen fantaseren en nieuwe contexten verzinnen. Anderzijds betekent verbeelding met bekende elementen iets nieuws maken en zo dingen en situaties bedenken en scheppen. Dankzij deze vaardigheid kunnen ze hun gedachten en gevoelens in een voor anderen waarneembare vorm gieten. Door gebruik te maken bouwstenen, materialen en technieken verbeelden leerlingen hun ideeën.

Vormgeving

Vormgeving is een proces waarbij je onderzoekt hoe bouwstenen, materialen en technieken samengaan om ideeën, gevoelens, herinneringen, waarnemingen te verbeelden, verklanken, verwoorden, in beweging om te zetten …Bij het combineren van artistieke vormen kun je inspiratie halen uit onderstaande tabellen. In de kunstuitingen die leerlingen beschouwen of in de creaties die ze maken, kunnen ze zoeken naar welke bouwstenen, materialen en technieken aan bod komen.

Waardering

Vanuit de eigenheid technisch en esthetisch waarde toekennen aan artistiek werk.